Beste Bas,

Er is, lijkt me, zeker behoefte aan een gepubliceerde lijst namen van deelnemers.

Alleen al voor alle individuele onderzoekers, maar ook voor de uiteenlopende organisaties die zich met geschiedenis bezig houden en vragen hierover krijgen.

Wel ben ik erg benieuwd hoe het u is gelukt om de database samen te stellen. Ik had zelf vruchteloos gezocht naar een voorvader en zijn mogelijke deelname aan de slag bij Waterloo.

Uiteindelijk had ik me erbij neergelegd dat de gezochte informatie geheel verloren is gegaan bij het bombardement van het Bezuidenhout Den Haag waarbij het Krijgsgeschiedkundig archief van de generale staf vernietigd werd.

Ik verzoek u vriendelijk mij te informeren of mijn voorvader L.J.A.J. Broman voorkomt in uw database.

Zoals gezegd ben ik met mijn onderzoek hiernaar helemaal vastgelopen.

Als oudste zoon van een majoor lag een militaire carrière voor de hand. Toch is het anders gelopen.

Geboren in Bethune omdat daar de uitgeweken officieren waren ondergebracht had hij derhalve gelijk een verleden. De majoor stierf in 1802. Het gezin was toen nog in goede doen, maar verval kwam snel. Weduwepensioen werd verminderd en misschien zelfs stopgezet in de moeilijke periode onder Lodewijk Napoleon. Mijn voorouder Lodewijk (L.J.A.J.) moest dan als gezinshoofd zorgen voor zijn zussen, jongere broertje en zijn moeder.

In 1814 stond hij voor een keerpunt in zijn leven.

Zijn zieke moeder stierf in februari en als hij alsnog een militaire carrière ambieerde was de weg vrij.

Maar in datzelfde jaar bleek hij een goede ambtenarenbaan te hebben gekregen en kreeg hij de voogdijschap over 3 jonge kinderen van overleden vrienden.

Wat dat laatste betreft is vrij zeker dat de kinderen in de praktijk netjes zijn opgevoed door zijn tweelingzuster.

Zijn beslissingen op dit keerpunt van zijn leven hangen af in hoeverre hij gevoelig was voor de oproep van Koning Willem I die een leger wilde formeren en de dreiging van de terugkomst van Napoleon.

Mogelijk dat ook nog de niet verklaarde dood van zijn jongere broer meespeelt.

Op zich zou deelname niet geheel logisch zijn (goede baan en voogd), maar aan de andere kant is het opvallend dat hij, die geen militaire aanwijsbare ervaring had, toch vier van zijn zonen militair liet worden, waarvan drie beroeps, alsmede de jongen waarvan hij voogd was ook beroepsmilitair werd en echtgenoten van zijn dochters ook beroepsmilitairen waren. Dat geeft toch te denken. Lodewijk kon alleen via de slag bij Waterloo zelf militair zijn geweest en vandaaruit zijn kinderen hebben gemotiveerd. Zijn kinderen hebben hun opa (de majoor) niet gekend.

Om dit uit te zoeken ben ik eerst begonnen met zoeken naar de Nederlandse deelnemers aan de slag bij Waterloo. Boeken nagekeken in de Koninklijke Bibliotheek, veel op internet gezocht en veel vragen gesteld aan onderzoekers en bijvoorbeeld aan het Legermuseum en de gidsen van Waterloo.

In het NIMH vond ik het boek ?the Waterloo Medal Roll?. Het boek van meer dan 400 bladzijden geeft een opsomming van militairen die meegevochten hadden bij de slag bij Waterloo.

In totaal zullen er zo?n 36000 namen opgesomd zijn. Aangezien ik niet de namen van Chassé, Van Bylandt, Bijleveld, Grenier en Krayenhoff tegengekomen ben, kan ik ervan uitgaan dat de Nederlandse deelnemers niet in dit boek zijn opgenomen.

In de Koninklijke Bibliotheek vind ik de uitgave ?la campagne de 1815 aux Pays-Bas d?apres les rapports officiels Neerlandais?. Hierin helaas alleen de namen van de officieren.

Er werden wel eenheden genoemd (ook op internet) en van de mogelijk relevanten heb ik vele uren gezocht in het Nationaal Archief zonder succes. Naar mijn idee kon de voorouder zich mogelijk in 1815 als vrijwilliger hebben aangemeld, maar ook dat niet gevonden.

Toen heb ik het op een andere manier geprobeerd.

In 1865 werd het 50 jarig jubileum gevierd met de veteranen.

Er leefden toen nog zo?n 5000 militairen.

Zo?n 600 ervan staan in een boek in de KB Het Nationale feest te Leiden 1865.

Fonds 1815 (gewonden) geen succes. De gemeente van toen heeft geen informatie hiervan uit 1865.

Geen lijsten in kranten gevonden of in de Koninklijke besluiten.

Op internet vond ik wel Goudse deelnemers en vele Friezen.

Volgens dhr H.G. Meijer van vereniging Mars et Historia bestaat er geen lijst met 5000 namen en is veel verloren gegaan met het betreffende bombardement in WOII.

Tot slot nog een laatste manier getracht. Als ik deelname niet kon aantonen, dan misschien trachten aan te tonen dat hij niet deelgenomen kon hebben. Echter ook dat is niet gelukt.

Hij werkte in 1814 als hogere ambtenaar in Bergen op Zoom. In 1819 is een geheel andere (mogelijk lagere) functie aan de andere kant van Nederland. Gezocht naar aanwijzingen bij het BHIC in de citadel van Den Bosch, doch ook zonder resultaat.

Uw publicatie in 2015 zal uiteindelijk antwoorden geven voor mij en wellicht vele anderen.

Beste Erwin,

Hartelijk dank voor uw uitvoerige bericht.

Om maar meteen met het eenvoudigste te beginnen: de naam Broman komt niet voor in mijn bestand van Waterloo-strijders.

De route die u hebt gevolgd om te achterhalen of een persoon bij Waterloo heeft gevochten, heb ik jaren geleden precies zo gevolgd. Ik ken al de bronnen die u daar noemt. En ik verwonderde me er over dat er geen lijst van deelnemers was.

Uiteindelijk ontdekte ik de lijsten die gebruikt zijn om te bepalen wie er in aanmerking kwamen voor een Waterloo gratificatie of prijzengeld. Wellington himself heeft deze lijsten nog bekeken en goedgekeurd. De lijsten berustten aanvankelijk bij het Ministerie van Oorlog, later is de zorg voor uitbetaling overgedragen aan het Fonds 1815 (hoofdzetel te Amsterdam). Maar de lijsten zijn zeer summier, dus ik vul ze nu aan met gegevens uit de stamboeken. Want op grond van de stamboeken zelf is vaak niet te achterhalen of een militair tijdens de veldtocht van 1815 heeft gediend. Het gaat om bijna 30.000 man, daaronder Nederlanders, Belgen (toen Nederlanders) en Nassauers (in Nederlandse dienst). Zeer interessant materiaal, zoals u al aangeeft, niet alleen voor stamboomonderzoekers.

Ik vond het gezin waaruit Lodewijk stamt terug in de bijlage bij het boek Bataven! van Joost Rosendaal. Zijn vader is dus Carl Friedrich Broman (Brouman, Bremand). Die naam vond ik ook terug in de klappers op de stamboeken Franse Tijd bij het Nationaal Archief, maar dat zal u bekend zijn.

Van zijn zoon geen spoor in het leger. Ik ben het helemaal met u eens dat het opvallend is dat vier van zijn zonen militair werden. De meeste Nederlanders stonden in die tijd niet te springen om in dienst te gaan.

Wat voor ambtenaar was hij? Rijksambtenaar, provinciaal, of gemeenteambtenaar? Bestond er een relatie tussen zijn werk en het leger (Ministerie van Oorlog)? Dat zijn een paar vragen die nu bij mij opkomen.

Hartelijke groet

Beste Bas,

Dank voor deze heldere antwoorden.

Toen ik enkele maanden geleden achter de voogdijschap kwam, vermoedde ik al dat de balans zou doorslaan naar niet-deelname. Het nemen van verantwoordelijkheden gaat boven alles.

Zijn beroep was: hoofd commis van de indirecte belastingen te Bergen op Zoom en heeft dus geen relatie met het ministerie van oorlog.

Ik kan zijn stimulering van zijn kinderen daarom alleen motiveren dat hij wellicht inspirerend heroisch kon verhalen over zijn vader C.F. Broman, majoor, die als officier meegestreden heeft met het Bataafs legioen de bevroren rivieren en elementen trotserend (ik zie de schoolplaat van Isings voor me). En ook nog zijn deelname in de verdediging van het land bij de invasie van 1799. Misschien ook nog dat hij begraven ligt in de grote kerk van Alkmaar.

In ieder geval ben ik zeer dankbaar dat ik met dit duidelijke antwoord dit hoofdstuk kan afsluiten.

Mijn dank is groot.

Overigens heb wel met mijn jongste zoon een bezoek gebracht aan Waterloo.

Wij vonden het zeer interessant.

Verder mijn complimenten voor het gevonden materiaal. Erg knap.

Ik heb nu eens nader gekeken naar reacties in subforums van u en anderen.en ben vol bewondering voor de kennis en kunde.

Dat deed mij ertoe besluiten binnenkort een andere vraag te posten voor de enig nog blinde vlek die er nog rest over die periode namelijk over de broer van bovengenoemde voorvader.

Dat zal ik plaatsen in militairen onder Napoleon.

Niet geheel het juiste forum, maar mijn gevolgde zoektocht bevat misschien wel tips voor onderzoek voor geinteresseerden daarnaar.

Met vriendelijke groeten.