• Er bestaan roepnamen naast de geboorte- of doopnamen. Wim/Willem, Jan/Johan, Kees/Cornelis. Piet/P8ieter en specifiek in mijn familie Zeeg/Ezechiël, Tiny/Martina, Truus/Geertruida, Jo/Johanna.
• In mijn ruim 27-jarig genealogisch onderzoek loop ik ook tegen andere (in)formele roepnamen aan, zoals Co-Coba/Jacoba en Jo/Johan.

Mijn vragen hierover:

1. Is dit laatste een algemeen Nederlands verschijnsel of streekgebonden bepaald?
2. Komt dit verschijnsel al lang voor of alleen in een specifieke periode?

Ik kom het overal tegen in Nederland, ook in de 17e eeuw.
Catharina/Ka/Cato/Trijn , Elisabeth/Lysbeth/Lisa, Nicolaes/Claes, Petrus/Pieter, Crijn/Krijn/Quinryn, Bathelomeus/Mees, Willemina/Mien om er maar een paar te noem.

Ook vaak in Notariële akten, terwijl de doop/trouwinschrijvingen soms verschillende voornamen weergeeft.

Gr.

Ik ken het idd ook al uit de 17e eeuw en ook uit Zeeland: een paar nog niet genoemde Cent/Vincent, Mina/Jacomina

• Bedankt voor jullie reacties.
• In mijn familie (Gouda/Schiedam/Rotterdam) betreft het geboorten in de 1e helft 20e eeuw en ken ik ze uitsluitend uit de mondelinge sfeer. Hun geboortekaartjes heb ik niet en weet dus niet of die vermelden "we noemen haar/hem...".

Beste Martin,

om wat uitgebreider antwoord te geven op je vraag: dit verschilt zowel per regio als per periode. In Limburg en Friesland vind je bijvoorbeeld heel erg specifieke roepnamen, zoals Wöm (Wilhelmus), Zjeng (Joannes), Wiel (Wilhelmus), Zjef (Josephus), etc. Ook verschillen de roepnamen in zijn algemeenheid per regio, Jannetje (Johanna) of Aaltje (Alida) zie je meer boven de rivieren en Sjaan, Joke, Sjan, Anna (Johanna) of Alie, Lida (Alida) zie je meer in het zuiden van Nederland.

Daarnaast maakt het uit om welke periode het gaat. Voor 1800 tref je in het algemeen veel meer ouderwetse roepnamen aan, zoals Pietertje/Pieterken (Petronella), Aleken (Alida, Allegonda), Maes (Thomas), Vieverken (Genoveva), Ariaen (Adrianus), Heijliger (Sanctius). Van mensen geboren rond 1860-1880 en later zie je veel meer moderne typisch Nederlandse roepnamen, zoals Frans (Franciscus), Harrie (Henricus), Adriana (Sjaan), Carolus (Charel, Karel), Augustinus (Gust, August), Wilhelmina (Mien, Wil), etc. Het moeilijkste is, althans sowieso in het zuiden, het achterhalen van roepnamen van mensen die zijn geboren tussen 1800 en 1860. Deze mensen zijn vaak al overleden op een moment dat de overlevering van familieverhalen bemoeilijkt (overleden zo tussen 1850-1910). Vaak weten mensen de roepnamen van die personen niet meer of hebben die mensen überhaupt niet gekend.

Daarnaast zijn er, althans in het zuiden, weinig bronnen uit de periode 1800-1900 waarin de roepnamen van mensen werden genoemd, sowieso vrijwel nooit in notariële akten. Zo af en toe wilde men nog wel eens de roepnaam gebruiken in de handtekening of iemand met de roepnamen noteren in het gevangenisregister of in de krant. Ook kan je het soms afleiden uit de doop-, trouw- en begraafboeken. Iemand die geboren werd als Adriana en in de DTB-boeken werd genoemd als Johanna zou heel goed Sjan of Sjaan kunnen heten. Hetzelfde geldt voor Clasina en Lucia, allebei kunnen ze naar Sien verwijzen. Zo ook voor iemand die als Arnoldus wordt geboren en in de DTB-boeken als Adrianus werd aangeduid, dat kan in de richting van Aart wijzen.

Het ligt er dus aan uit welke periode je een roepnaam zoekt of je daar ooit achter zal komen. Vergeet ook niet dan men soms meerdere roepnamen had, zo heette mijn oudvader Wilhelmus Cornelis Hopmans (1866-1958) 'Willeke', 'Willem' en 'Fokke'. Ook krijgen kinderen en kleinkinderen die naar iemand zijn vernoemd lang niet altijd dezelfde roepnaam mee. Zo kan de opa Frans heten en de kleinzoon Sus, Cis of Sooi. Een lastig iets om te onderzoeken dus, maar wel interessant in tegenstelling tot wat andere onderzoekers beweren.

Met vriendelijke groet,

Indie van Lieshout

Indie van Lieshout,

• Bedankt voor je uitgebreide reactie.
• Net als foto's zijn familieadvertenties en geboortekaartjes tot in 1e kwart 20e eeuw weggelegd voor de happy few. Voor Rooms Katholieken ook bidprentjes?
• Inderdaad zijn vroegere roepnamen dus hooguit in de mondelinge sfeer bekend en daarbij zijn misverstanden niet uitgesloten.
• Vanaf 1831 komt in mijn familie Jongkoen de voornaam Ezechiël/Zeeg voor. Moet vernoeming zijn van al overleden grootvader Zeegert de Ruiter zijn. Ezechiël en Zeegert hebben niets met elkaar te maken.
• Zeegert de Ruiter heeft ook een buitenechtelijke zoon Ezechiël de Ruiter, maar die wordt ook wel Zeegert de Ruiter genoemd. Bij de vernoeming en later was hij nog wel in leven. De naam Z/Se(e)ger(t) gaat in de Willekopse familie de Ruiter terug tot tenminste begin 17e eeuw (toegevoegd)
• Toch nog even kijken bij Meertens Instituut.

Martin,

op bidprentjes kom ik ze voor 1950 maar weinig tegen, daar staat bijna altijd de geboorte-/doopnaam op helaas. Jouw opmerking over Ezechiel/Zeegert is ook een leuke, precies wat ik bedoelde met dat Adriana en Johanna allebei Sjan of Sjaan kunnen zijn en Arnoldus en Adrianus allebei Aart. Hier bij jou dus nog zo'n leuke: e-ZEEG-iel en ZEEG-ert. Wordt wel vaker door elkaar gehaald door de pastoor of dominee. Mijn oudvader heette Bert, maar wordt zowel met de naam Lambertus, Hubertus als Norbertus vermeld. Kon bij wijze van ook nog Albertus, Sebertus of Embertus zijn... Het komt allemaal niet zo nauw hoor.

Met vriendelijke groet,

Indie van Lieshout