Anna van Tolhuijsen komt als doopgetuige velen malen voor, zij schijnt een bijzondere rol gespeeld te hebben. Een aantal malen is zij betrokken bij het "bekeren" van protestanten naar het RK geloof.

Wie is deze Anna van Tolhuijsen, die ook getuige is bij het huwelijk van Jean en Francisca ?

de Stadhouder (Prins Willem) is in 1679 niet erg te spreken over het gedrag van de Begijnen:

Ende vervolgens de bagijnen, die tegens den expressen inhout der

cappitulatie sich sedert dien tijt aldaer hebben laten immatriculeren ende

op het bagijnhoff woonende dagelijcx veele onverantwoordelijcke insolentien

plegen, soo ontrent het frequenteren van verbodene vergaderingen,

onderwijsen, debancketteren ende vervoeren van kinderen,' bij

een ofte beijde gereformeerde ouders verweekt, visiteren van crancken

ende gevangens, binnen ses weeken na date deserhet voors. begijnhoff

en onse Stadt ende Lande sullen hebben te verlaeten indien sij in haeren

soo genoemden geestelijeken staet willen volherden, ende bij aHsterven

van de laetste den rentmr van onse domeinen het voors. begijnhoff

t'sijner administratie sal hebben te neemen, sonder dat nochtans dit applicabel

sal sijn op de Nonnen ofte Norbertinen susterkens van Ste Catharinendaele

ontrent welcke wij voor alsnoch tegens de gratieuse concessie

van onse voorvaderen niets goetvinden te decernereri.

In 1727 is Jean Brunel hovenier samen met zijn zwager Christiaan Dielis Stevens

Gemeente Breda Brontype boek Archiefnaam Notariële archieven Breda Deelnummer 0672 Bronnaam Stadsarchief Breda Registernaam D. van de Laer, Allerhande acten (Minuten), 1727 Code BN1-0672 Periode register 1727 Pagina 139 Datum registratie 11-12-1727 Geregistreerde Jan Brunel Geregistreerde beroep Hoveniers

Blijkbaar is het huis aan de Steenweg tussen Breda en Ginneken zijn eigendom geworden (hij huurde het zelf eerst), want in 1752 verhuurt hij het aan Anthony van Everdonk.

  heb je hier iets aan? Uit mijn familieverhaal

Oud-betovergrootvader Jean Brunel wordt geboren op zaterdag 17 mei 1670 in Vauvert, een Frans dorp in de Languedoc, 20 km ten zw van Nîmes. Hij is de zoon van Jean Brunel en Jeanne Rousse. Vader is landbouwer. Op 30 mei wordt hij door predikant Arnaud gedoopt. Getuigen zijn Jean Courrey, landbouwer en Pierre Bouviere. Twee jaar later wordt door dezelfde predikant nog een Jean Brunel gedoopt, zoon van Michel Brunel en Antoinette Chauvette. Net als neef Gerard Bruijnel ga ik ervan uit dat de eerste Jean de echte is omdat de naam Michel verder niet voorkomt in onze familie. 

In de katholieke Languedoc worden protestante hugenoten vervolgd. Bij die ellende komt nog een economische recessie en niet meer renderende landbouwgronden. Rond 1666 is de haven van Sète in gebruik genomen waarmee de wijnhandel met de Nederlanden en Engeland opbloeit. Jean ziet mogelijkheden en vertrekt. Hoe en wanneer hij het land verlaat, is niet meer na te gaan. Ook weten we niet of hij samen met familieleden reisde. In Breda woont Leonard Brunel uit Montpellier die in 1677 getrouwd is met Anna Hendrix. Het kan familie zijn maar het hoeft niet want Brunel is een veel voorkomende naam. Zeker is dat Jean in de herfst van 1695 in Breda arriveert. Hij heeft geen identiteitspapier, want aan hugenoten worden geen officiële papieren van geboorte, huwelijk en sterfte verstrekt.

Jean meldt zich bij de Waalse kerk aan de Catharinastraat in Breda. Deze Franstalige protestante gemeenschap voelt zich betrokken bij het lot van de hugenoten en Jean kan zijn moedertaal spreken. 

Interessant! Hoe weet je dat Jean zich in 1695 aanmeldt bij de Waalse kerk? Kun je wat bronnen noemen? Alvast dank.

Hallo Cilia,

Het is vooral belangrijk om te weten of Jean bij aankomst in Breda - je zegt dat hij zich in 1695 aanmeldde bij de Waalse kerk aldaar - heeft gezegd dat hij uit Vauvert kwam. Als dat zo is heb je waarschijnlijk gelijk met je hypothese. Al zijn er geen vernoemingen. In het protestantse doopboek van Vauvert heb ik de volgende gezinsleden gevonden:

Kinderen Jean Brunel et Jeanne Rousse :

Jeanne, ged. Vauvert 28.10.1668 

Jean, geb. Vauvert 17.05.1670

Magdalene, geb. Vauvert 13.03.1675, ged. 10.04.1675; tr. Vauvert 06.12.1701 Jean Vestieu

Isabeau, geb. Vauvert 15.08.1671 ; tr. Vauvert 18.01.1698 Antoine Rocque

Louis, tr. Vauvert 07.02.1700 Nicolasse Aldet

Geen enkele naam komt terug onder Jeans kinderen. Bovendien zien we in dit gezin niet de namen van Jeans kinderen en verwanten die niet aan de Van Oeckels gerelateerd kunnen worden, dwz Hendrik en Antonius (doopgetuige). Het eerste kind van Jean en Francina heet Joannes Petrus, een vernoeming van de peter zoals je vaker ziet bij immigranten (zeker soldaten). Het tweede kind heet Henricus Martinus. Blijkbaar wilde Francina haar vader vernoemen. Het is denkbaar dat Henricus de naam van Jeans vader is en dat het kind Joannes een zelfvernoeming is, net zoals Françoise dat was. Kortom, als Vauvert nergens vernoemd wordt is deze afstammingshypothese onwaarschijnlijk. Vanves is piepklein, de Languedoc is groot, met talloze kerkjes waar in de desbetreffende periode ongetwijfeld tientallen Jeans Brunel zijn gedoopt. Op Geneanet (waar een deel van de Brunel/Rousse familie voorkomt) zie ik zo een paar kandidaten uit families met een Henri èn een Antoine.

Voor alle duidelijkheid een fragmentgenealogie:

I - Martinus Arnoldi Francisi van Oeckel (ook bekend als Merten Aertsen etc.) trouwt 

1. Margaretha Corneli Mouwen, op 03.06.1649 te Ginneken. Zij is overleden voor 11.04.1660.

Kinderen uit dit huwelijk :

1. Elisabeth Arnoldi, ged. 05.08.1650 te Ginneken (meter Geertruidis Arnoldi)
2. Cornelius Arnoldi, ged. 04.09.1652 te Ginneken (meter Cornelia Francisci Arnoldi en Anna Joannis)
3. Francisca Arnoldi, ged. 15.12.1654 te Ginneken (meter Cornelia Francisci), overleden 09.09.1671 te Ginneken als Franske Merten Aertsen van Oeckel, 17 jaar oud
4. Elisabeth Arnoldi, ged. 24.01.1657 te Ginneken (meter Joanna Joannis) ; † Breda 24.03.1748; trouwt met Christianus (Dielis) Gilissen Stevens te Breda (NH) op 10.05.1693.

  2. Margarita Paulus Cornelissen, op 11.04.1660 te Ginneken. Margarita is op 21.05.1631 te Merksplas geboren als dochter van Paulus       Cornelissen en Haduwig. Overleden na 18.02.1700.

Kinderen uit dit huwelijk :

1. Arnoldus Arnoldi, ged. 14.02.1660 te Ginneken (meter Helena Pauli). N.B. onwettig kind; de ouders trouwden 2 maanden na zijn geboorte.
2. Arnoldus Arnoldi, ged. 25.06.1661 te Ginneken (meter Maria Pauls)
3. Margareta Aerden, ged. 18.03.1671 te Ginneken (meter Elisabeth Linders)
4. Francisca Arnoldi, ged. 20.03.1674 te Ginneken (meter Ida Gasparis), volgt II

Enkele overleden kinderen: NN van Oeckel, † 15.08.1671 te Ginneken, NN van Oeckel, † 22.09.1669 te Ginneke

II - Francina van Uckel (Ginneken 20.03.1674 – Breda 04.11.1742) trouwt op 07.10.1699 te Breda met Johannes Brunel (Languedoc – Breda 10.01.1757).

Kinderen uit dit huwelijk :

1. Johannes Petrus Brunelle, ged.10.12.1699 te Breda (getuigen Margaretha Scroovers en Jan Peeters van Gorp). N.B. geboren 2mnd na huwelijk ouders. RK Nieuwstraat
2. Henricus Martinus Bruijmel, ged. 31.01.1701 te Ginneken (doopgetuigen: Elisabeth van Oeckel en Abraham van Oeckel) RK Ginneken
3. Anna Brunel, ged. 14.09.1702 te Ginneken (getuigen Elisabeth en Arnoldus van Oeckel en Johanna Peeter Meiren) RK Ginneken
4. Martinus Brunel, ged. 29.04.1704 te Ginneken (getuigen Antonia Abraham van Oeckel en Margaretha Martini van Oeckel) RK Ginneken
5. Françoise/Francisca Brunel, ged. 15.11.1705 te Breda (getuige de vader), Waals geref. 
6. Antonia Brunel, ged. 04.11.1707 te Ginneken (getuigen Simon Treckent en Margaretha Martini van Oeckel) RK Ginneken
7. Elisabeth Bruijnel, ged. 15.06.1709 te Breda (getuigen Anna van Oeckel en Antonius Brijnel) RK Nieuwstraat
8. Hendrina Bruijnel, ged.21.08.1711 te Breda (getuigen: Elisabeth Rombouts en Christiaen Dielis Steven) RK Nieuwstraat
9. Jan Bruijnel, ged. 18.09.1712 te Breda (getuige: Lijsbeth La Fran) NH
10.  Hendrik Brunel, ged. 19.12.1714 te Breda (getuige Elisabeth La Fran) NH
11.  Martinus Bruenel, ged.12.11.1717 te Breda (getuigen Susanna Rouviere en Jurien Mathijs) NH

Bij mijn onderzoek ben ik uitgegaan van het voorwerk dat Piet en Gerard Bruijnel hadden gedaan. Ik heb niets met Frankrijk en wilde niet zo ver reizen. Waar langedook wordt genoteerd, moet ik voor je nakijken. Ik ben inmiddels aan mijn vierde familie (Spruijt) bezig. De band met Van Oeckel was fijn om op te zoeken (zowel online als in persona in het heerlijke archief van Breda). De doopgegevens over de kinderen van Jean Brunel en Francisca van Oeckel zijn ook bij mij bekend. Jammer dat overlijdensdata zo lastig zijn. De kinderen werden hooguit als 'kind van' genoteerd bij begraven. Dus weten we we wel wanneer kinderen 1, 2, 3, 4, 6, 8 en 9 zijn gedoopt en wie de getuigen waren, maar niet hun overlijdens. De Antonius die bij het zevende kind Elisabeth getuige was, heb ik ook nog niet thuis kunnen brengen. Francisca en Elizabeth worden volwassen en trouwen. Hendrik blijft vrijgezel en Martinus trouwt met Maria Poppelaers en woordt mijn stamvader.
Als ik nu zou beginnen, zou ik minder naar de Hugenoten kijken. Gewoon een kiene jongen die met de wijnhandel in Breda terecht komt, een meisje ontmoet en een kroeg begint (vraagt de notaris wat is uw beroep? antwoordt Jean op zijn Hollands: tavernier, Begrijpt de notaris niet, hoort hij tuinier ach dan is die fransoos van Oeckel  zeker hovenier.

Ter info: als schrijver/vertaler heb ik veel te veel fantasie, dus niet opnemen als feit!

Ha Cilia, Ja dat is een grappige veronderstelling maar ik zou de desbetreffende akten weer moeten lezen om te kijken of ie steek houdt. In ieder geval is nu duidelijk dat we echt helemaal niets van Jean Brunels origine weten of kunnen weten tenzij er een geboorteplaats opduikt. Hoe kom je erbij dat hij wijnhandelaar was en hoe weet je dat hij zich in 1695 bij de Waalse kerk heeft aangemeld?

Verder kun je in mijn fragmentgenealogie zien dat van alle elf kinderen de dopen bekend zijn. Vier van hen zijn NH gedoopt en zeven RK. Een beetje een mysterie, zeker omdat alle kinderen met nageslacht (Françoise, Elisabeth en Martinus) katholiek door het leven zijn gegaan. Martinus, zoals je ziet gedoopt in 1717, is ook mijn voorouder.

En nu ik toch bezig ben: Francina van Oeckel was geen begijn.

Het ‘Cloosterhoff’ heeft helemaal niets te maken met het begijnhof, zoals het Stadsarchief Breda mij vertelde. De benaming komt van het voormalige Norbertinessenklooster St. Catharinadal. Naarmate er meer soldatenbarakken naast het klooster werden gebouwd en de prostitutie toenam werd de situatie voor de nonnen onleefbaar. In 1647 vertrokken ze naar Oosterhout.  Het klooster kwam toen in handen van particulieren. Het Stadsarchief attendeerde me op de volgende tekst: “Thomas Ernst van Goor schrijft hierover in zijn kroniek Beschryving der stadt en lande van Breda: Naa 't vertrek der Nonnen, zijn de gebouwen van dit Klooster in vier byzondere Wooningen verdeelt, welke of door gunst bewoont, of ten voordeele van den Heer verhuyrt zyn. In 't jaar 1740, zyn de zelve alle met de Kapel, op 't uytdruckelyk bevel des Prinsen van Oranjen, verkogt.”

Het is dus mogelijk dat het adres van deze 4 luxe-appartementen het ‘Cloosterhof’ was. Maar het gezin van Oeckel woonde daar vermoedelijk niet. Niet rijk en aanzienlijk genoeg. De benaming kan ook een wat vage aanduiding van de buurt zijn geweest. In ieder geval hebben daar twee generaties van deze familie gewoond: Elisabeth en Francina van Oeckel worden daar resp. vermeld in 1693 en 1699 en Françoise Brunel in 1724, allen ten tijde van hun huwelijk. Hoe het precies zit met de woonplaatsen is niet helemaal helder. Toen Francina van Oeckel in 1705 een klacht liet registreren omdat ze was aangevallen en voor hoer was uitgemaakt, woonde ze in Ginneken. 

Het lijkt erop dat over de van Oeckels (een aantal hoveniers en boswachters), en mogelijk over Jean Brunel zelf, nog wel een en ander kan worden ontdekt, o.a. via notariële akten betreffende de kinderen. Daarentegen is het in de huidige stand van zaken onmogelijk iets te zeggen over diens voorouders. Het ontbreken van enige familie in Breda of zelfs Nederland, net als de afwezigheid van herkomstgegevens behalve dan de Languedoc, wijst eerder op het leger – Breda was een garnizoensstad - dan de wijnhandel. Geen enkel archiefstuk duidt op wijnhandel. We zullen de hypothese van Mver dan ook naast ons neer moeten leggen. Het is bovendien onmogelijk dat hij/zij alle DTB-registers heeft bekeken. In de 18^e eeuw behoorden er minstens 5 hedendaagse departementen tot wat toen de Languedoc werd genoemd: Ardèche, Aude, Gard, Hérault en Lozère. Alleen al voor de Gard staan er ca 430 gemeenten online met hun DTB-registers. We mogen uitgaan van enkele duizenden gemeenten voor het hele gebied, waarvan een deel met meerdere kerken. Onbegonnen werk dus. Als ik toch nog iets ontdek in de Bredase archieven zal ik het hier melden.

Goede middag,

In het stadsarchief van Breda is er ook nog een huwelijk van een Jan Brunel in 1667. Er staat bij dat hij een soldaat was die in garnizoen was bij Lillo,  een fort gelegen aan de Schelde in  Antwerpen.  

https://stadsarchief.breda.nl/collectie/archief/genealogische-bronnen/deeds/863f41b0-c6f0-85c8-3710-7b8729d478ec?person=f23fa9a5-66af-dcb8-fa28-ffc09a68b55c 

En in het poorterboek van Breda staat er een Jan Brunel die er in 1709 poorter is geworden. Hij kwam uit de Languedoc.

https://stadsarchief.breda.nl/collectie/archief/genealogische-bronnen/deeds/37cca463-d60d-b177-6577-e18cc59149a5?person=af8abc52-aa18-b68a-86ab-5a22c847bced